Lackowa (997 m n.p.m.) to najwyższy szczyt polskiej części Beskidu Niskiego, położony na granicy województwa małopolskiego i podkarpackiego, tuż przy granicy ze Słowacją. Należy do tzw. Korony Gór Polskich, choć często pozostaje w cieniu bardziej popularnych szczytów. To miejsce wyjątkowe – dzikie, ciche i owiane aurą tajemnicy.

Położenie i geografia

Lackowa leży w głównym grzbiecie Karpat, w tzw. Paśmie Granicznym Beskidu Niskiego. Od południa góra opada stromym zboczem w stronę Doliny Zdyni i słowackiej wsi Cigełka, od północy ku Hańczowej i Wysowej-Zdroju. Jej strome, porośnięte bukowym lasem stoki wyróżniają się na tle łagodniejszych wzniesień Beskidu Niskiego.

Charakterystyczna dla Lackowej jest “ściana płaczu” – bardzo strome podejście od południowej strony, które potrafi mocno zmęczyć nawet doświadczonych piechurów. Szlak czerwony (fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego) przecina górę i prowadzi granicą państwową.

Przyroda i krajobraz

Szczyt oraz jego okolice porasta głównie bór bukowy i jodłowy, z licznymi stanowiskami rzadkich roślin, mchów i paproci. W okolicznych lasach żyją jelenie, wilki, rysie, a nawet niedźwiedzie brunatne. To jedno z najdzikszych miejsc w Polsce pod względem przyrodniczym.

 

Lackowa jest częścią popradzko-gorlickiego korytarza ekologicznego, który umożliwia migrację zwierząt między Słowacją a Polską. Jej okolice objęte są ochroną w ramach programu Natura 2000.

Historia i dziedzictwo

Lackowa przez stulecia znajdowała się na granicy wpływów różnych kultur – polskiej, słowackiej, ruskiej i łemkowskiej. W czasie I wojny światowej przebiegała tędy linia frontu, a na stokach góry do dziś można odnaleźć ślady okopów oraz niewielkie cmentarze wojenne.

 

Po wojnie, a szczególnie po Akcji „Wisła” w 1947 roku, okoliczne wsie zostały niemal całkowicie wyludnione. Dziś Lackowa jest symbolem dawnej łemkowszczyzny – krainy ciszy, przyrody i trudnej historii.

Legendy i ciekawostki

Legenda głosi, że na Lackowej ukryto kiedyś skarb jednego z beskidzkich zbójników – Wasyla z Regietowa. Podobno jego duch do dziś błąka się po zboczach góry, a w bezksiężycowe noce można usłyszeć stukanie jego ciupagi o skały...

Mimo imponującej wysokości, szczyt Lackowej nie oferuje szerokiej panoramy – jest zalesiony, co tylko podkreśla jej dziki charakter.

Lackowa była niegdyś nazywana "górą strażników", bo pełniła funkcję punktu obserwacyjnego w czasach granicznych napięć.

W rejonie góry często można spotkać ślady wilków i rysi, choć spotkanie z nimi to rzadkość – unikają ludzi.

Szlak na Lackową

Jedną z najpopularniejszych tras prowadzących na szczyt jest szlak czerwony (fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego) z Wysowej-Zdroju przez Przełęcz Beskid. Najsłynniejszy fragment podejścia to tzw. „ściana płaczu” – bardzo strome, krótkie, ale intensywne podejście od strony południowej, które potrafi dać w kość nawet doświadczonym piechurom.

Długość trasy: ok. 9 km (w jedną stronę)
Czas przejścia: ok. 4–4,5 godziny (w jedną stronę)
Stopień trudności: trudny
Punkt startowy: Klonowy Zakątek / Wysowa-Zdrój

 

Dlaczego warto?

Cisza i dzikość – to szlak, gdzie spotkasz więcej drzew niż ludzi

Leśne piękno – trasa prowadzi przez bukowe i jodłowe lasy, pełne mchów i paproci

Symboliczny szczyt – mimo że szczyt jest zalesiony, samo wejście na Lackową daje ogromną satysfakcję

Granica kultur – trasa przebiega wzdłuż dawnej granicy polsko-słowackiej, pełna jest historii i śladów przeszłości

Wskazówki

Szlak miejscami jest stromy i śliski – konieczne dobre obuwie trekkingowe

Warto zabrać kijki trekkingowe i prowiant – brak schronisk na trasie

Idealna trasa na całodniową, satysfakcjonującą wyprawę